Kerkük’ün savaşılmadan, gizli değil çok açık bir anlaşma sonucu İran komutasındaki sömürgeci güçlere teslimi, Kürdler arasında dönemsel bir hayal kırıklığı yarattı. Mart ayından bu yana Kerkük’ün resmi dairelerinde dalgalanan Kurdistan Ulusal Bayrağı’nın indirilmesi, yürek burkan bir durum ama umutsuzluğun nedeni asla olamaz. Bağımsızlaşma sürecinde bayrak indirilir ve tekrardan dikilir. İnsanlığın devletleşme tarihinde bunun örneği onlarca değil binlerledir. Esas olan Kerkük halkının iradesi, Kürd milletinin direniş ruhunun, özgürlüğe olan inancının ve umudunun kaybedilmemiş olmasıdır.
KERKÜK’ÜN TESLİM EDİLMESİ REFERANDUMA KARŞI BİR KOMPLODUR
Kerkük, yüzyıllar boyunca düşmanlarımızın ve yabancı sömürgecilerin idaresinde bulunan bir Kürdistan kentidir. Son altı ayda Kürd idaresi altındaydı. Bu altı aylık gurura, umuda darbe vurulduğu doğrudur. Oysaki yüz yıllık bir mücadele sonucunda Kerkük’ün Kürd idaresine geçmesi mümkün olmuştu. Yüz yıllık mücadele bir günde kaybedilmez. Herkes bunu böyle bilsin – ki biliniyor da.
Birkaç gün önce Kürd milleti, Kerkük’te dönemsel bir yenilgi yaşadı, ters bir tokat yedi. Bu ne tokattı öyle?
Bu tokada ‘ders’ de diyebiliriz.
Kerkük’te neler oldu, arka plan nedir?
1 – Koordineden yoksunluk, başsızlık yaşandı o gün. ‘Çok başlılık’ demedik dikkat edilirse, direk başsızlık denildi. Kerkük’te Kürdün gövdesi büyük, başı ise yoktu(r).
2 – Kerkük, savaşta kaybedilmedi. Kerkük’ün idaresi bir Kürd siyasi gücü (YNK) tarafından sömürgeci güçlere (İran, Irak) teslim edildi ve Kürdistan Bölge hükumeti, başkanı bu teslimiyete sessiz kaldı veya sessiz kalma zorunda bırakıldı.
3 – Parti devletçiklerin, bu devletçikler arasındaki siyasi, ekonomik çıkar çatışmasının halkımızı nasıl bir felakete sürükleyebileceği bir daha Kerkük’te ortaya çıktı. Bir siyasi güç (YNK’nin Hero İbrahim kanadı), “Kurdistan’ın kalbi, Kudüs’ü” olan Kerkük’ü düşmana teslim ederek Kürdistan milletinin kaderi ile ilgili tek başına karar verme densizliğini yaptı. Kürd siyasi güçleri böylesi densizlikleri hep yaparlar. Mesela PKK’si, halkın görüşünü asla dikkate almadan çok bölümlü trajik ‘Hendek’ dizi filimi çevirebilir; PDK’si, Şengal’de yaşayan halkın sünni arap sevgisini bahane ederek bu vatan toprağını başsız, savunmasız bırakıp binlerce Kürdün katliam ötesi faciasına sebebiyet verebilir.
4 – Kerkük’ün teslim edilmesi olayı, ‘tartışmalı bölgeleri’ de içine katan Bağımsızlık Referandumu iradesine karşı bir komplo olarak planlandı. Komplonun başını çeken Tahrandır. Yardımcıları Ankara ve Bağdat. ABD ve Batı memnun seyirciler. Baş oyuncu olarak da Hero İbrahim takımı kullanıldı. Sömürgeci devletler bağımsızlık iradesini darbelemek isterken Hero takımı ise ezeli rakip Barzani’yi ters köşeye yatırmak suretiyle Kerkük’ü savunamaz duruma sokarak küçük düşürüyor, Kerkük üzerinde gelişen PDK etkisini engelliyor, Bağdat’ın yardımı ile petrol gelirlerinde daha fazla pay sahibi olmaya çalışıyordu.
5 – Kerkük’ün bir kısım YNK’li yetkili tarafından açık biçimde İran-Irak denetimine teslim edilmesinin, Kürdler arasında bölünmeleri daha da artıracağı da mutlaka hesaplanmıştır. Kürd halkının ağırlıklı ve yurtsever kesimi tarafından ihanetle suçlanan Hero İbrahim takımına dönük baskılar, Süleymaniye’nin bilinen kesimini Tahran ve Bağdat’a daha da yakınlaştıracaktı. Sömürgeciler tarafından istenen bir durumdur. Kurdistan’ın Güney’ini Suleymaniyeli kimi siyasi güçler vasıtasıyla ikiye parçalama planlarının derin bir geçmişi, ciddi bir arka planı var.
6 – ABD ve Koalisyon güçleri Kürdlere ihanet mi etti? Gerekçesi, ispatı var mı? İran’ın taşeron örgütü Haşti Şabi ile peşmerge güçleri arasında muharebe yaşandı da, ABD müdahale etmedi mi? Böyle bir durum yoktur. Elbette ki, ABD ve Batılı güçler, Kerkük’te Bağdat kontrolünden yanadırlar ve bunu her fırsatta dile getirmektedirler. Bu açıdan gerek Kerkük’te Bağdat’ın denetimini arttırmak, gerekse de Washington’a ve Batı dünyasına rağmen Bağımsızlık Referandumu’nun başını çekerek Kürd halkının bağımsızlık iradesini açığa çıkaran Barzani’ye Kerkük’te bir ders vermek ABD’nin isteyeceği bir durumdur. Bu sebeple ABD’nin bölge yetkilileri, Kerkük’ün Hero ekibi tarafından teslim edilmesini memnuniyetle takip etmiştir, Barzani’nin savunma saldırısına geçmesini kendisi ile gün boyu toplantılar yaparak engellemiştir.
7 - Karşı bir atakla Kerkük’ün Heşti Şabi teröristlerinden temizlemesi fiziki olarak mümkündür ama böylesi bir karşı saldırının, ABD ile Hewlêr arasında telafisi ağır sorunara yol açabileceği, Kürd iktidarını çekimser duruma sokmuştur.
• SONUÇ
a). Kerkük’te Bağımsızlık Referandumu’na, Kurdlerin milletleşme çabasına karşı bir komplo tezgahlanmış, Hero İbrahim takımı bu komploda uşak olarak kullanılmıştır. Bu durum, Kürdistan Bölgesi’nin siyasi iktidarının Kerkük’ün teslimindeki sorumluluğunu azaltmamaktadır. Duruma müdahale edilmemiş, Peşmerge bakanlığına bağlı güçler ve Zirevanî güçleri kenti koruma amaçlı direniş sergilememiştir. Kerkük faciasından daha büyük facialardan korunmak için Güney Kurdistan’da hızla bir siyasi, askeri zihniyet devrimi başlatılmalı, parti-devletçiklerin denetimindeki silahlı güçlerin varlığına son verilmeli, parti peşmergeliği sistemi ortadan kaldırılmalı, vahit bir ordu yaratmanın fikirsel ve fiziki zemini atılmalıdır.
b). Parlamento seçimleri biran dahi ertelenmeden gerçekleştirilmelidir.
c). Barzani ve Talabani aileleri siyasi iktidardan gönüllü olarak çekilmeli (Mesud Barzani bunun sözünü vermiştir) söz konusu ailelerden devlet görevi yapmış şahsiyetlerin Kürdistan’daki yaşamı ve geleceği hukuki garanti altına alınmalıdır.
Evet, halk olarak Kerkük’te bir yenilgi yaşadık. Bu, tespitten öte gözle görülür ve tersi iddia edilemeyecek bir gerçektir. Yenilgiyi daha ileriye atılmanın, yeni mevziler kazanmanın gerekçesi yapan topluluklar yalnız, ilerleme şansına sahiptirler.