×
Îro dîsa li ser gorra te bûm !
admin
Îro dîsa li ser gorra te bûm !
Zinarê Xamo Salek dîsa pir zû derbas bû ! Aslan, sal dîsa zû derbas bû, me hew dît 9ê adarê hat jî. Ez û Hêvî îro dîsa bûn mîvanê te. Tu rastiyê dixwazî min ji bîr kiribû. Lê do ne pêr, nizanim çawa bû, wek heft kes ji min ra bibêjin, &rdquo...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (1454)


Li himberî êrîşên dagirkeran em hêza xwe bikin yek
admin
Li himberî êrîşên dagirkeran em hêza xwe bikin yek
Welatê me Kurdistan ji derveyî îradeya gelê me bi çar perçeyan ve hatîye perçe kirin. Eve nêzîkî sed salîye ku Tirkîye, Îran, Iraq û Sûrîye , di meseleya  Kurdistanê de hemû pirs û pirsgirêkên di navbera xwe de datînin alîyekî û bi hevdu re p...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (1908)


Radio Ashti
admin
Radio Ashti
Sipasdarê birayê Haci KardoxiAştî û Radio Ashtî me, sipasdarê dost û hevalên ku bi sebir 4 saetan li me guhdarî kirin û em bi tenê nehiştin im. Mixabin derfet nebû ku bersîvên temama pirsan bidim. Em di têkoşîna rizgarîya neteweyî de bi hev re ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2829)


19 sal zû derbas bûn
Zinare Xamo
Sal zû derbas dibin, min hew dît salek din jî derbas bû û wa ye dîsa 9ê nîsanê hat. Erê pismamo, 19 sal di ser wefata te ra derbas bûn. Îro dîsa ez û Hêvî bûn mîvanên te. Lê vê carê em ne bi tenê bûn, Mumtaz Aydin Roza Kurdî, Erdal Kurdman, ez û Hê...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2107)


Xwezî gorr bihata zimên
Zinare Xamo
Xwezî gorr bihata zimên
Aslan, sal zû derbas dibin, me tew nedît 18 sal çawa derbas bû. Îro ez û Hêvî dîsa bûn mîvanê te. Li ber serê te me bi hesreteke kûr û bi xemgîniyeke mezin rojên borî yad kirin. Me bîstekê qala te kir. Hêvîyê got, qey qismet û nesîbê te ev ax, ev gor...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2673)


Dewleta Tirkîyê, li sê parçeyê Kurdistanê şerekî tûnd û dagirkerane dimeşîne.
Fuad Onen
Dewleta Tirkîyê, li sê parçeyê Kurdistanê şerekî tûnd û dagirkerane dimeşîne.
Dewleta Tirkîyê, li sê parçeyê Kurdistanê şerekî tûnd û dagirkerane dimeşîne.Dewleta Tirkîyê, li sê parçeyê Kurdistanê şerekî tûnd û dagirkerane dimeşîne. Li gorî rayedarên Sîstema Serwerîya Tirk, ev şer ji bo wan mijara bekayê (mayin-nemayinê) ye. H...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2860)


Me îro silavek da gorra hevalekî pir ezîz !
Zinare Xamo
  Mehmet Aslan Kaya 17 sal berê di rojeke wiha da di 51 saliya xwe da ji nişka ve, bêyî ku kesî nerehet bike, bêyî ku haya kesî pê xe wek çirayekê vemirî û çû gerdûneke din. Mirina wî ne malbata wî tenê, bi sedan, bi hezaran kesên ev kurdê...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2715)


Mirinê pir zû tu ji nav me bir lê navê te nemir e
Zinare Xamo
Mirinê pir zû tu ji nav me bir lê navê te nemir e
Min got pismam sal zû dibuhirin, 16 sal derbas bûn. Hemû dost û hevalên te, zarokên te dersa matamatîkê dida wan, xortên te alîkariya wan dikirin hemû mezin bûne û di civata Swêd da hatine der û meqamên muhîm, ji bo gelê xwe xebatên pir baş dikin. &n...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (4337)


Xusûsîyetên Rojhilata Nêzîk
Fuad Onen
Xusûsîyetên Rojhilata Nêzîk
Di sîyeseta Kurdistanê de du problemên esasî hene. Yek jê, taleba desthilatîya navendî lawaz e, taleba jêr desthelatîye, bi tirkî ”alt îktîdar” ew taleb xurt e. Lê taleba desthelatîyên navendî lawaz e. Sedemek ji, ku sernîvîsa vê panelê j...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (4411)


Serxwebûna Kurdistanê
Fuad Onen
Serxwebûna Kurdistanê
Sîyeseta partî, rêxîstin,saziyên bakurê Kurdistanê dev ji hedefa serixwebûnê berda ye. Ji delva hedefênserxwebûnê, otonomî, federalî an demokrasî te parastin. Di vir de anormalîyekheye. Yanî îro ji her demê betir taleba serxwebûn û yekîtîya Kurdistan...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (4880)


Page 1 of 6First   Previous   [1]  2  3  4  5  6  Next   Last   
21

Kürdistan'ın, hem kuzeyi, hem doğusu, hem de güneyi için yani şu an Pêlkurd, Kürdistan'a bakarken, Kürdistan'ın genel durumunu nasıl görüyor?

Birkaç bakımdan yaklaşmamız lazım. Birincisi, 1990’dan sonra, Sovyet rejiminin çökmesiyle, dünya düzeni de çözüldü. Ve bu 30 yıl içinde, 20’nin üzerinde, yeni devletin tarih sahnesine çıkmasına şahit olduk. Bu 30 yılda.
Niye böyle oldu? Çünkü 1945-1990 arasındaki dünya düzeni, yeni siyasi sınırları yasaklayan, mevcut devletler sistemini savunan, bir dünya düzeniydi. Bu siyasi sınırları, hem Sovyet Kampı, hem ABD kampı birlikte savunuyorlardı. Zaten dikkat edilirse, 1945’ten 1990’a kadar, yeni çizilen siyasi sınır, sadece İsrail devletinin siyasi sınırlarıdır. Öbür devletlerde işte, bilmem mandaterlik sona ermiştir. Açık işgalcilik sona ermiş, yerine yeni sömürgecilik geçmiştir. Sınırlar içinde birçok değişiklik olmuştur. Ama sınır değişikliğine izin verilmemiştir. İsrail devletinin kurulması da ancak; Sovyetler Birliği ve ABD'nin, bu konuda anlaşmasıyla mümkün olmuştur. Yani iki kamp birlikte; evet, bir İsrail devleti kurulmalı: “Burada, yeni siyasi sınırlar çizmeliyiz.” diye anlaştıkları için, İsrail devletinin kurulması, mümkün olmuştur. 90'dan sonra bu çözülmüştür.

Dünyadaki verili devlet sınırları, tartışmalı hale gelmiş. Ve bunları özel olarak koruyan siyasal güçler kalmamıştır. Yani özellikle ABD ve etrafında oluşan batı kampı; Ortadoğu'da, Yakın Doğu'da, Afrika'da siyasi sınırların değişmesi gerektiğini söyleyen, bir yeni stratejiye sahip olmuşlardı. Sovyetlerin çözülmesinin ardından, Sovyetler Birliği'nden on beş devlet çıkmış, Yugoslavya’dan altı devlet çıkmış, Çekoslovakya’dan iki devlet çıkmış, hiç kimse de bu yeni devlet sınırlarına itiraz etmemiştir: Ne Sovyet Kampı, ne Batı Kampı…

Bu, dünyadaki konjonktürün, Bağımsız Kürdistan fikri için elverişli olduğu anlamına gelir. Yani 1945-1990 arası dönemde, bağımsız bir devlet talebinde bulunulduğu zaman, bütün dünya karşına alınıyordu; hem Varşova Paktı, hem NATO Paktı. Batı-Doğu birlikte, bu siyasal sınırların korunması gerektiğini söylüyorlardı. Şimdi böyle değil, şimdi Bağımsız Kürdistan, Bağımsız Birleşik Kürdistan hedefi, bana kalırsa, çok daha gerçekçi bir hedeftir.

İkincisi; Kürdistan, Yakın Doğu'nun merkezi ülkesidir ve eğer, Yakın Doğu'ya, Ortadoğu'ya yeni bir nizam gelecekse; bu, Yakın Doğu'nun merkezi ülkesinin yeniden tarih sahnesine çıkması lazım.

Üçüncüsü, Kürt siyasi hareketleri, eğer siyasal bir özne olmak istiyorlarsa, devlet hedefiyle siyaset yapmalıdırlar. Devlet hedefiyle, siyaset yapmadığınız zaman, bağımsız bir siyasal aktör olarak kabul görmüyorsunuz. Onun yerine, işgalci devletin, bir siyasal unsuru olarak gözüküyorsunuz. Yani mesela şimdi, Kuzeybatı Kürdistan'da, mevcut siyasal örgütlerimizin tamamına yakını, devlet sınırlarını esas alarak siyaset yapıyorlar.

Şimdi sen devlet sınırlarını esas alarak siyaset yaptığın zaman, dünyadaki diğer güçler, seninle ilişki kurmak yerine, mevcut devletle ilişki kurmayı tercih ediyor. Çünkü ellerinde bir devlet cihazı var. Her birinin bu devletle uzun bir geçmişleri var. Seni de işte diyelim ki Türkiye'deki siyasi aktörlerden biri olarak görüyorlar. Oysa bize lazım olan, Kürt milletinin, kendi temsil kabiliyetiyle bir siyasal özne olarak, dünya tarafından kabul edilmesidir.

 

Bu açılardan bakıldığı zaman, Kürdistanî siyaset için de temel problemin, merkezi iktidar talebinden yoksunluk olduğunu düşünüyorum. Herkes, bir alt-iktidar talebiyle siyaset yürütüyor. Yani, işte eğer sen, Kuzeybatı Kürdistan'da; otonomi, demokrasi ya da federasyon talep ettiğin zaman diyorsun ki: “Merkezi iktidar durduğu yerde dursun. Ben o merkezi iktidar içinde bir alt-iktidara sahip olayım.” Ya da mesela; Güney Kürdistan'da hadi 1991’den almayalım, 2003’ten alalım, üzerinden 20 yıl geçmiş. Ama hala ikili iktidar dönemi devam ediyor. Bir tarafta PDK'nin alt-iktidarı, öbür tarafta YNK'nin alt-iktidarı…

Referandum denemesiyle buradan çıkmaya çalışıldı. Onu da en başta Kürt tarafları, referandumu ortak sahiplenmedikleri için o deneme başarısız oldu. Ve şimdi baktığın zaman; sanki her iki taraf da bu alt-iktidar formundan rahatsız değiller. PDK, YNK’den bağımsız olarak, Irak'taki siyasal güçlerle ilişki kuruyor. YNK, PDK'den bağımsız olarak, Irak'taki başka siyasal güçlerle ilişki kuruyor.

Dış ilişkilerine baktığımız zaman; PDK daha çok Türkiye üzerinden dünyaya açılmaya, Türkiye'yle ilişkilerini geliştirmeye çalışan, bir pozisyona sahip. YNK daha çok aynı şeyleri; işte, İran üzerinden yapmaya çalışıyor. Oysa ikisi birlikte merkezi iktidar ve devlet aklıyla davranırlarsa, ikisi birlikte Türkiye'yle de İran'la da, ABD'yle de, Rusya'yla da ortak bir ilişki geliştirebilirler.

Bu alt-iktidar tutkusu ya da altı iktidar takıntısının, tarihsel sebepleri var: İmparatorluklar döneminden kalma bir alışkanlıktır. Yakın doğuda merkezi bir devlet kurma olanağı yok idi. Çünkü hem doğusunda, hem batısında çok güçlü imparatorluklar vardı. Bu; Kürdistan'a, alt-iktidar formlarını dayattı. İşte Kürdistan'ın yüzde yetmişine yakını, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlıydı. Ama mîrlikler üzerinden, alt-iktidarlara sahiptiler. Yüzde otuz ikisi de Safavilere bağlıydı. Onlar da önce mîrlikler, sonra aşiretler gibi alt-iktidar forumlarıyla merkezi iktidara bağlıydılar.

Aslında, 1920-1945’e baktığımız zaman, Kürt siyasi hareketleri, bağımsızlıkçıdırlar. Merkezi iktidar talebine sahiptirler. Yani 1920’de kurulan Teşkilat-ı İçtimaiye Cemiyeti; sonradan, Azadi denilen, İstiklal Komiteleri sonradan, Xoybun. Doğu Kürdistan'da; Komela-Jekaf, Güney Kürdistan'da; Hêvîti örgütü, bütün bu örgütler, bağımsızlıkçıydılar.

1945’ten sonra, öyle gözüküyor ki Kürtler, dünya düzenine boyun eğdiler, Kürt siyasi hareketleri. Yani 1945’ten sonra kurulan Birleşmiş Milletler, Milletler Birliği'nin prensiplerini esas aldılar. Verili siyasal sınırları tartışılmaz kabul ettiler. İşte; “Devletlerin toprak bütünlüğü kutsaldır.” falan gibi tezlerle bunları savundular ve Kürdistan'daki siyasi hareketler bağımsızlıkçılıktan uzaklaşıp, otonomist bir tarz-ı siyaseti esas aldı. 1945’ten 1990’a kadar Kuzeybatı Kürdistan'daki 1970-!990 arası parantezi hariç tutarsak, Kürdistan’ın her dört parçasında egemen siyaset tarzı otonomistti.

Yani biliyorsun o dönem işte: “Irak'a demokrasi, Kürdistan'a otonomi; İran'a demokrasi, Kürdistan'a otonomi.” Yetmiş-doksan arasında biz bunu Kuzeybatı Kürdistan'da kırdık. Kuzeybatı Kürdistan'da; devrimci-komünist siyasal düşüncenin de etkisiyle, 1970-1990 yılları arasında, neredeyse bütün siyasal hareketlerimiz bağımsızlıkçı idiler.

Sovyetlerin çözülmesinden sonra, ters bir ilişki yaşamaya başladık. Kuzeybatı Kürdistan'da; bağımsızlıkçılıktan vazgeçip, federasyonculuk, otonomicilik, demokrasicilik türü siyaset tarzları egemen oldu. Kürdistan'ın diğer parçalarında; otonomiden federasyon talebine, federasyondan da bağımsızlık talebine özellikle Güney Kürdistan’da, böyle bir ters gelişme oldu. Şu anda bence temel sorun; siyasal olarak, örgütsel olarak, temel sorun, yeniden ulusal kurtuluşun, olağan siyaset tarzına dönmemizdir. Dünyanın her tarafında, ulusal kurtuluş mücadelesinin siyasal hedefi, işgalcilikten kurtulup, kendi bağımsız devletini korumaktır.

Yani sayıları 25’ten 220’ye kadar çıkan, devlet var. Bunların hepsinde ortak talep; ayrılıp bağımsız devlet kurmaktır. Önümüzdeki dönemde: “Bu iki tip tarz-ı siyaset arasındaki çekişmeler, tayin edecektir.” diye düşünüyorum. “Bağımsızlıkçılık ve bir de mevcut siyasal sınırları, devlet sınırlarını esas alan; federasyonculuk, otonomicilik ya da işte, demokrasicilik türü siyaset tarzları arasındaki mücadele tayin edecektir.” diye düşünüyorum.

Zerdeşt TV

13-05-2023

Posted in: Tirki

Comments

There are currently no comments, be the first to post one!

Post Comment

Name (required)

Email (required)

Website

Netanyahu, HAMAS’ı Yok Etmek, Gazze’yi, İnsansızlaştırmak İstiyor.

Netanyahu, HAMAS’ı Yok Etmek, Gazze’yi, İnsansızlaştırmak İstiyor.
Bağımsız Birleşik Kürdistan’da, Kürdistan coğrafyası, bütün Ermenilere açık olmalıdır. Ve bunlar, belli bir yerde, çoğunluk oluşturup özerklik talebinde bulunurlarsa, haklarıdır. Kürdistan devleti, buna karşı çıkmaz. Çünkü biz bu toprakların ka...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (320)


Sungur Savran’ın “Devrimi” ve T.C. Hakikati

Sungur Savran’ın “Devrimi” ve T.C. Hakikati
1919-23 savaşı, etnik temizlik ve jenosidal hedefli ve pratikli bir savaştır. Bu nedenle devrimci değil, gerici bir harekettir. Komintern’in İkinci Kongresini referans alan komünistler, İttihatçı-Kemalist önderlikle savaşmalıydılar. 1918-23 ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (417)


TÜRK SİYASETİ, 1925 KÜRİSTAN BAŞKALDIRISINA NİYE SALDIRIYOR?
admin
TÜRK SİYASETİ, 1925 KÜRİSTAN BAŞKALDIRISINA NİYE SALDIRIYOR?
1926’da, İngiltere ile Türkiye niye anlaştılar? Bu aslında 1925 ayaklanmasından çıkardıkları sonuçtur. Türkiye şunu anladı: Yani Kuzeyde 1925 ayaklanması gibi bir ayaklanma varken, Güney Kürdistan zaten, İngilizlere-Osmanlılara karşı; işte...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (324)


KÜRDİSTAN DAVASINDA VE ÖLÜMLERİNDE, YAZGILARI BİRLEŞMİŞ, İKİ SİYASI LİDER.
admin
KÜRDİSTAN DAVASINDA VE ÖLÜMLERİNDE, YAZGILARI BİRLEŞMİŞ, İKİ SİYASI LİDER.
Saîd Elçî ve Sait Kırmızıtoprak, dünya görüşleri, yaşam tarzları, hatta bir ölçüde kültürleri farklı olmasına rağmen, Kürtlük ve Kürdistan davasında yazgıları birleşmiş iki kadrodur. İki Kürdistan yurtseveridir. Bunların yazgılarının ilk birleştiği y...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (342)


BU SAVAŞ, KÜRDİSTAN’I NASIL ETKİLEYECEK?
admin
BU SAVAŞ, KÜRDİSTAN’I NASIL ETKİLEYECEK?
ABD, Türkiye'yi de gözden çıkarmış değil. Ancak ABD, Türkiye'yi kendi emperyal planlarının bir parçası haline dönüştürmek isteyecektir. Türkiye buna direnirse; ABD, bunun alternatifini arayacaktır. Ya Türkiye'nin içinde arayacaktır ya da ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (454)


HAMAS OPERASYONUNDAN ÇIKARTILACAK DERSLER
admin
HAMAS OPERASYONUNDAN ÇIKARTILACAK DERSLER
Gerek Yakın Doğu’da, gerek Orta Doğu'da; savaşların, acıların, yoksullukların temel nedeni, çizilen siyasi sınırlardır. Yakın Doğu’da siyasi sınırlar değişmeden, barışın gelmesi mümkün değildir. Orta Doğu'da da siyasi sınırlar değ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (910)


TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN TARİHİ, BİR DARBELER TARİHİDİR
admin
TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN TARİHİ, BİR DARBELER TARİHİDİR
Devrim reform ilişkisi hakkında Lenin’de, Marx'ta, bütün siyasal önderlerin kitaplarında, konu çok açıktır. Bu kitaplara da gerek yok. İnsan devrimciyse, bunun reformla ilişkisini anlamak çok zor değildir. Ama zaten kendisi reformcuysa ona ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (459)


KUZEYDOĞU SURİYE PROJESİ, GÜNDEME GELDİĞİNDEN BU YANA; BİZ, GÜNEYBATI KÜRDİSTAN’DA; AFRİN'İ, SERÊ KANÎYÊ’Yİ ve GIRÊ SÎPÎ’Yİ KAYBETTİK
admin
KUZEYDOĞU SURİYE PROJESİ, GÜNDEME GELDİĞİNDEN BU YANA; BİZ, GÜNEYBATI KÜRDİSTAN’DA; AFRİN'İ, SERÊ KANÎYÊ’Yİ ve GIRÊ SÎPÎ’Yİ KAYBETTİK
Bu devletlerin bizimle olan hukuku, düşmanlık hukukudur. Kanunla, hukukla falan hiçbir ilişkisi yoktur. Her dört parçada da göstermeliktir: Kanun, hukuk, demokrasi, İslamcılık, işte bilmem Baasçılık, bunların hepsi göstermeliktir. Esası, hepsinin ort...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (512)


SORUN, IRAK DEVLETİ'NİN NE TÜR BİR DEVLET OLDUĞU YA DA OLACAĞI MESELESİDİR
admin
SORUN, IRAK DEVLETİ'NİN NE TÜR BİR DEVLET OLDUĞU YA DA OLACAĞI MESELESİDİR
Umarım, Kerkük'te, Türkiye kontrolündeki Türkmenlerle İran, Irak'ın birlikte kontrol ettiği Arapların, Kürdistanlılara yaptığı bu saldırı, Güney Kürdistan'daki siyasi partililerimizi yeniden düşünmeye sevk eder. Henüz, kazanılmış, garanti...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (549)


TÜRKLER'DE 3, KÜRTLER'DE 2 TARZ-İ SİYASET
admin
TÜRKLER'DE 3, KÜRTLER'DE 2 TARZ-İ SİYASET
Bu yüzyılda Türk devleti bir tek Kürdistan'da savaşmıştır. Evet son birkaç yıldır askerlerini Libya ve Suriye'ye gönderiyorlar ama 2010'a kadar Türk devletinin savaşına baktığınız zaman ABD için Kore'ye bir tugay gönderip, 1974 Kıbrıs...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (960)


Page 1 of 25First   Previous   [1]  2  3  4  5  6  7  8  9  10  Next   Last   
123movies