Rayaumûmî rê

Bêyî ku qet proje yan pêşniyareke çareserîyê bête pêşkêşkirin, xaleke bi navê “Vebûna Kurd” xistin rojevê û ba û bahoz li dora wê hat rakirin. Sîstema serwerîya Tirk û sîyaseta Tirk a gelemperî ketiye nav krîzeke kûr; ji ber ku êdî nikane wek berê birêve bibe. Vê krîza sîstemê bi jihevketina pergala dinyê dest pê kir, bi têkoşîna li Kurdistana Bakur û statuya Kurdistana Başûr kûr bû. Hemû tarîfên Komara Tirkîyê (KT) pûç bûne, lewra li tarîfên nuh digere ku hebûna xwe bi wan bidomîne. Hîmê vê “vebûn”ê, bi rotûşên qismî domandina kolonyalîzma li Bakurê Kurdistanê ye. Armanca “vebûn”ê ne çareserkirna pirsgirêkê ye; armanc jihevxistina tevgera rizgarîya Kurdistanê -ku bi xwe hêza çareser a vê pirsgirêkê ye- û bi tevayî muxalefeta welatparêz e.

Sîyaseta înkarê ya ku bi salan domandin, nuha dixwazin bi vî awayî bidomînin: Erê yek bi yek Kurd hene, lê netewa Kurd, Kurdistan tuneye. Heke meriv bibêje, erê Kurd hene, lêbelê netewa Kurd, Kurdistan tuneye, ev dibe sextekarî. Referansa hebûna yek bi yek Kurdan Kurdistan e. Gelê Kurd, gelê otokton ê welatê xwe ye. Di van şertan de welatparêzî ew e ku meriv rastîya netew-welat bide pêş û li dijî çareserîyên sexte raweste.

Hinek rêxistin û xwendayên Kurd ku xwe wek rewşenbîr didin xuyakirin jî pişta vê sîyasetê digirin; ji bo rasyonalkirina sîyasetên ku bêstatubûn û teslîmîyetê ferz dikin di nav hewldanan de ne; şikandina nîrê kolonyalîzmê û serxwebûnê wek bi zirar û ne mumkin didin xuyakirin; ev yek jî bi îbret tê şopandin.

Em bibîr tînin ku, em van têgîhaştinên ku mafên ji bo hemû gelên dinyê pêwîst û kêrhatî ji bo netewa Kurd wek maf nabînin, qebûl nakin, wan şermezar dikin û bang li welatparêzên Kurdistanê dikin ku li ser vê mijarê hişyar û hesas bin.

Hema ke meydan de tu projeyêka cidî û hetta pêşnîyazêka çarekerdişî çin a, babeta “Kürt açılımı” (abîyayîşê meseleyê kurdî) dekerde rojeve, dorûverê aye de firtineyêk werizna ke hîna dewam keno. Sîstemê hukmranîya tirkan û bi hawayêko pêroyî sîyasetê tirkan, mîyanê krîzêkê xorînî de yo. No, nêşênayîşê sey verî îdarekerdişî yo. Nê krîzê sîstemî, rijîyayîşê nîzamê cîhanî reyde dest pêkerdo, bi têkoşînê mîyanê Kurdistana Bakurî û bi statuyê Kurdîstanê Başûrî xorîn bîyo. Komara Tirkîyaya ke heme tarîfê xo xeripîyayê, kewta tarîfanê neweyan dima ke pê estbîyayîşê xo bidomno. Esasê meselaya “abîyayîş”î, bi rotuşanê qismîyan, Kurdîstanê Bakûrî de domnayîşê kolonyalîzmî yo. Amancê “abîyayîş”î, çarekerdişê “perse” nîyo; vilakerdişê tevgerê xelasîya Kurdîstanî -ke hêzê çarekerdişê mesela yo- û hemeyê muxalefetê welatperwerî yo.

Na rey wazenî polîtîkaya înkarkerdişî ya ke bi serran o domnaye, wina bidomnî: Yew bi yew kurdî estê, labelê neteweya kurde û Kurdîstan çin o. Eke merdim vajo “Kurdî estê labelê neteweya kurde û Kurdîstan çin o”, na bena sextekarî. Referansê estbîyayîşê kurdan yew bi yew, Kurdîstan o. Kurdî, şarê otokton ê welatê xo yê. Nê şertan de welatperwerî a ya ke merdim rastîya netewe-welatî bido aver û îtîrazê çareyanê sexteyan biko.

Ma bi îbret taqîb kenî ke, qismêk rêxistinê kurdan û wendeyê kurdan ê ke xo se roşnvîr musnenî, piştîya na polîtîka gênî, xebitîyênî ke polîtîkayanê bêstatuyî û teslîmîyetî yê ke kurdan ser o yenê ferzkerdiş rasyonalîze bikî; şikitişê nîreyê kolonyalîzmî û xoserî fuzûlî, zirardar û bêîmkan nîşan bidî.

 Ma anî vîrê her kesî ke, nê zîhnîyetê ke heqanê ke seba heme neteweyanê cîhanî lazim û bifayde yê, seba netewa kurde heq nêvînenî, qebul nêbenî û û ma înan şermezar kenê. Ma veng danê welatperweranê Kurdîstanî ke na mesela de hişyar û hesas bî.

Bedran Acar

 Fırat Acar

İbrahim Acar

 Selim Acar

 Terzan Adıbelli

 Gurbet Adıbelli

 Mahmut Ağamolla

 Ahmet Akın

 Fadime Aktert

Vehbi Aktert

 Aziz Alış

Mahmut Alpşen

 Fethi Arslan

 M. Emin Aslan

A. Selman Aşkın

 Tuncay Atmaca

 Hüseyin Avcu

 Diyar Aydın

 Hanefi Aydın

 Sait Aydoğmuş

Rojhat Badiki

 Sulheddin Baki

 Berwarto

 A. Vahit Bilge

 Baran Boksan

 Berzan Boti

 Sıddık Bozarslan

 Rıdvan Bulgak

 Davud Çalıştıran

 Vakkas Çelik

 Sinan Çiftyürek

Şükrü Derin

 Felat Dılgeş

Ahmedê Dirihî

 Hüseyin Dündar

 Tahir Ege

 Mehmet Emşen

Şerif Erten

İhsan Espar

 Celal Evin

 Ahmet Geçer

 Derviş Genç

 Cemil Gündoğan

 Deniz Gündüz

 Can Gülşenoğlu

 Vedat Güzel

 Zeynel Abidin Han

 Ferec Irmak

Şemseddin Işıklı

Ali Kemal İncesu

 Mustafa Kalhan

 Amed Kani

 Remzî Kerîm

 Abdullah Keskin

 Ruken Bağdu Keskin

 Edman Kino

İhsan Kınık

 Abdülmenaf Kıran

 Muzaffer Kızıl

 Ekrem Korkusuz

 Nursin Kotan

 Ahmet Kurt

 Cabbar Kurt

 M. Ali Kut

 Mahmûd Lewendî

 Alan Lezan

 Roşan Lezgîn

 M. Malmîsanij

 Caziye Mantu

 Mehdiye Mantu

 Alişan Mercan

 Seydxan Mercan

 Fevzi Namlı

Ahmet Nede

 Mahmut Nêşite

 Suphi Orak

 Mîr Osman

 A. Kadir Öksüz

 Ahmed Önal

 Metin Öncel

 Abdurrahman Önen

 Ekrem Önen

 Fuat Önen

 Nezire Önler

 Özgür Önler

 Fadıl Özçelik

 Hatip Özer

 Ramazan Pertev

 Cemal Piran

İsa Polat

 Lokman Polat

Laleş Qaso

 Serhed Qers

 Baran Rızgar

 Serdar Roşan

 Mehmet Salih

 Metin Sandalcı

Beşir Sansür

 Rıfat Sefalı

Zınar Soran

İhsan Şener

 Ferac Temel

 Cemal Tunç

Şaban Turgut

 Sedat Uğur

 Halit Uso

 Xidir Uso

 Memet S. Uzun

 Paşa Uzun

Şehmus Üle

 Seid Veroj

Şeref Yalçın

 Hatice Yaşar

 Cafer Yıldırım

 H. Hüseyin Yıldırım

 Mehmet Yılmaz

 Aziz Yücedağ

Aso Zagrosi

 Sıtkı Zilan