Em nizanin ku bi çi sedemê rê lê vekirin ku hêzên Haşdî Şabî têkevin hin deverên Şengalê û ew van deveran “rizgar” bikin. Hêza pêşmergeyan heye ku her bihusta axa Kurdistanê rizgar bike. Li gor min di nav hêzên Kurdan de awayê leşkerî ne çareserî ye û divê her teref ji vê rêya çareserîya leşkerî dûr bimînin. Divê bi rêyên aştîyane, bi rêyên qanîkirinê hewl bidin ku pirsgirêkan çareser bikin. Ev rêyên aştîyane hîn nehatine qedandin, divê ev metodên aştîyîyane bên domandin. Lê yekem çareserî ew e ku hikûmeta Başûr li wir serwerîya xwe bi cî bîne. Hêzê ne fermî yên li herêma Şengalê divê di bin kontrola hêzê fermî de bin. Hek ew der ji bo têkilîyên rojava û başûrê Kurdistanê pêwîst be, divê hikûmeta başûrê Kurdistanê wî karî bike, başûrê Kurdistanê ne li dijî rizgarîya rojavayê Kurdistanê ye. Ji xwe çareserîya başûr û rojavayê Kurdistanê ketiye ser hevdu. Divê sînor ji nav başûr û rojavayê Kurdistanê bê rakirin, hikûmeta Başûr li ser wê axê serwer be û pêdivîyên rojavayê Kurdistanê jî di ser hikûmeta Başûr re bên çareserkirin.

Geçmişten ders almak, Kürdistan’daki siyasi aktörlerin genellikle uzak durdukları bir eylem türüdür. Modernite öncesi kurumlarımızın (aşiret meclisleri, rîsıpi heyetleri,aşiret konfedereasyonları, mirlikler) bu konuda modernite dönemindeki partilerimizden daha işlevsel olduklarını düşünüyorum (bu işlevselliğin yerel kaldığını unutmadan). Bunun temel nedenini Moderniteyi, işgal şartlarında, jenosidal bir hücum altında, işgalcinin diliyle yaşamakta aramalıyız. Ulusal Birlik ve Ulusal Kongre modern kavramlardır ve yine modernitenin sağladğı güçlü üst aidiyetlere (ulus,ülke aidiyeti) dayanır. Jenosidal hedefli bir moderniteye maruz kalmak bu üst aidiyetlerin oluşup güçlenmesini engellerken, alt aidiyetlerin (aile, aşiret, yöre) kendisini modern biçimle (parti) sürdürmesine yol açmıştır. Gerçek bir ulusal kongre toplanmasının önündeki en ciddi engelin güçlü alt aidiyet ve zayıf üst aidiyet olduğunu söylemeye çalışıyorum. Buna benzer ikinci bir neden de üst iktidar (merkezi iktidar) talebinin zayıflığı ve alt iktidar talebinin (kanton, otonomi, federasyon) güçlü olmasıdır. Bunun da tarihsel,sosyolojik nedenleri vardır ve bu roportajın kapsamına sığmaz.

Türk devletinin son Kürdistan seferinin esas nedeni Hemrin dağından Afrin’e görünür hale gelen bu sınırlardır. Güney Batı sınırlarının görünür hale geldiği ve bu sınırlar içinde devletleşmeyi tartışan Kürdistan ve Kürt siyasetinin Kuzey, Doğu sınırlarını da görünür hale getireceği açıktır. Bu tehdit karşısında panikleyen Türkiye devleti yeni bir Kürdistan seferine başlamıştır. Temmuzdan bu yana olup bitenleri AKP, HDP savaşı ya da AKP,PKK savaşı olarak izah etmek Türkiyeci bir anlayıştır. Niyetlerden bağımsız olarak da Türkiye’nin işgalci savaşını örtmeye yaramaktadır. Sefere çıkan Tayyip Erdoğan değil Türk devlet aklıdır. Güney ve Batı Kürdistanın devletleşmesi ve buradaki siyasi aktörlerin iradesinden bağımsız olarak birleşmesi ihtimali Türk devlet aklını harekete geçirmiş ve Kürdistanı kendi devlet sınırlarının dışında tutmak için sefer başlatmıştır. Bu son saldırıdan beklenen Kuzey Kürdistan’ın diğer parçalar ile ilişkisini koparmak, Güneyin Batı ile birleşmesini önlemek ve Kürdistan’ın devletleşmesini geciktirmektir.

Birkaç gündür Şehid Sait Çürükkaya’nın mezarı başında yaptığım konuşma speküle edilerek, çirkin bir karalama kampanyası yürütülmektedir. Sait Çürükkaya’nın anısına saygısızlık etmemek için karalamalara cevap vermedim. Ancak seviye ve saygıdan azade olan bu kampanya sürdürüldüğü için aşağıdaki açıklamayı yapmak durumunda kaldım.

Cenaze töreninde yaptığım konuşmada Goran’ı övdüğüm, PDK’yi yerdiğim iddia edilmektedir. Çilkanî’de (Dr. Said’in Bingöl’deki köyü) yaptığım konuşmada herhangi bir örgüt için övgü ya da yergi olarak yorumlanabilecek tek sözcük, tek cümle yoktur. Dr.Said’in mücadelesinden çıkardığım dersleri dile getiren bir konuşma yaptım. Kürtçe’de “Derew li mirîya dibe, li zindîya nabe” deriz.

Bölge Başkanı Mesud Barzani müdahil olmaya, devletle HDP arasında bir tür uzlaşma sağlamaya çalıştığında, HDP eş başkanı bu meselenin Türkiye’nin “iç meselesi” olduğunu söyleyerek Başkan Barzani’nin bu meseleye karışmasını istemediklerini beyan etmiştir. Şimdi aynı partinin diğer eş başkanının başkanlığındaki bir heyet Kürtler arasında birlik meselesini de kapsayan konuları Başkan Barzani ile görüşmek üzere Hewler’e gitmiştir. Son bir yılda Kürdistan meselesinin karakterinde bir değişiklik olmadığına göre hangi eş başkan HDP’yi temsil etmektedir sorusu yerinde bir sorudur. Bu çelişkinin nedeni HDP’nin Kürdistan meselesini “Kürt meselesi”ne dönüştürerek Türkiye’nin demokratikleşmesi ile çözüleceğini vaaz eden bir proje olarak kurulmasındadır. Bu anlamda HDP kürdistani bir gövdeye giydirilmiş Türkiyeci bir kıyafettir. Savaşın tırmandığı, mücadelenin yükseldiği koşullarda bu çelişki sürdürülebilir bir çelişki değildir. Bu çelişkiyi çözemeyen HDP’nin bu çelişki tarafından çözülmesi ihtimal dahilindedir.